Aktualności

Rozwój rynku studiów MBA w Polsce – liczby i fakty

W Polsce rynek studiów MBA intensywnie się rozwija. W ostatnich latach dynamika tego trendu staje się wyraźnie zauważalna. Przegląd ofert studiów można najbardziej przekrojowo śledzić na stronach internetowych Rankingu MBA Perspektywy KLIKNIJ TUTAJ oraz na MBA Portal KLIKNIJ TUTAJ.

Podstawowym i standardowym celem studiów MBA jest pogłębienie wiedzy o zarządzaniu i podniesienie kompetencji menedżerskich i przywódczych osób, które już pracują na stanowiskach kierowniczych.

W analizie przygotowanej dla Wyższej Szkoły Humanitas przez Buszman Sp. z o. o. - Komunikacja Doradztwo Badania Strategie, można zapoznać się z informacjami, które dają szczegółowy obraz rynku kształcenia na kierunkach MBA w Polsce. Jaki obraz wyłania się z cytowanych danych?                    

Jak wynika z analizy z końca 2020 roku, osoby zainteresowane studiami miały do dyspozycji 88 programów kształcenia. Studia MBA są oferowane w Warszawie (32 programy), Wrocławiu (14), Poznaniu (7), Gdańsku (7) oraz Łodzi (5) i Krakowie (5) - w 2020 roku można było studiować aż w 28 miastach w Polsce, z czego ponad 61% oferowanych programów MBA działała na rynku krócej niż 10 lat. 

Co istotne, w 2020 roku średni koszt studiów obniżył się o 5% w stosunku do 2019 roku i wynosił 31295,00 zł. Interesujący jest fakt, że w porównaniu do 2019 roku w przypadku 20% programów zwiększono opłatę. Najdroższe studia w Polsce kosztowały w 2020 r. ok. 80 tys. zł a najtańsze studium typu MBA 5400 zł. Warto zauważyć, że 20 programów w Polsce oferuje dyplom uczelni partnerskiej.

Wśród warunków rekrutacji duże znaczenie ma doświadczenie zawodowe, najczęściej są to 3 lata, a około połowa programów ma wewnętrzne testy kwalifikacyjne sprawdzające znajomość języka obcego lub zdolności matematyczno-logiczne, a prawie 90% programów przeprowadza rozmowę kwalifikacyjną. Na blisko 70% programów funkcjonują stowarzyszenia i kluby zrzeszające absolwentów, zapewniając im wartość dodaną i możliwość podtrzymania znajomości oraz networking, a także zapewniając sobie kanał sprzedaży usług własnych lub partnerów czy patronów. Większość programów jest prowadzona w języku polskim, a  język prowadzenia studiów podkreślany jest w opisie studiów.

Absolwenci studiów MBA zarabiali więcej niż osoby bez tych studiów. W polskich firmach różnica to 4,8 tys. zł, z kolei w zagranicznych 9 tys. zł brutto. Osoby z dyplomem MBA w firmach zagranicznych zarabiały 10,7 tys. zł brutto więcej niż pracownicy w firmach polskich bez dyplomu MBA.

Firma Sedlak & Sedlak przeprowadza Ogólnopolskie Badania Wynagrodzeń, dla absolwentów MBA mediana wynagrodzeń w 2019 roku wynosiła 12 tys. zł brutto. To ponad dwukrotnie więcej niż ogólnopolska mediana, która wyniosła 4785 zł dla osób bez takiego wykształcenia. Co ważne znaczna część osób wybierająca studia MBA to osoby z dużym doświadczeniem zawodowym, wcześniej zarabiające już sporo. Niemniej jednak szacunkowa premia za posiadanie dyplomu MBA to kilka tysięcy złotych brutto. Jeśli więc inwestuje się w studia z własnych środków, powinny one zwrócić się w ciągu 6-8 lat.

Dyplom studiów MBA ułatwia absolwentom znalezienie zatrudnienia w największych firmach. Eksperci uważają, że uczelnie osiągają tak wysoką skuteczność w kształceniu na kierunkach MBA, dzięki rekrutacji prowadzonej przez te firmy na uczelniach oraz zrzeszeniom absolwentów i networkingowi w tychże. Co roku Fundacja Edukacyjna Perspektywy przygotowuje ranking najlepszych programów MBA w Polsce. Raport oparty jest o określoną metodologię, która za pomocą określonej metodologii (opinia absolwentów, jakość studiów, jakość kadry, ranga i prestiż programu, wsparcie procesu kształcenia, merytoryczne cechy programu), prezentują najlepsze uczelnie

Wyniki Rankingu, oparte są o materiały przygotowane przez uczelnię (ankieta), badanie ankietowe CAWI zrealizowane na grupie absolwentów programów MBA, a także głosy kapituły złożonej z ekspertów. Co bardzo ważne - kryteria przyjęte do oceny programów, powinny posłużyć do planowania rozwoju usług w zakresie MBA, kryteria te wskazują najważniejsze obszary:

1) Opinia absolwentów 15%

• Wartość merytoryczna program  – ocena wartości merytorycznej programu przez jego absolwentów na podstawie badania przeprowadzonego przez Fundację Edukacyjną Perspektywy – 5%
• Jakość kadry naukowo dydaktycznej – ocena jakości kadry programu przez jego absolwentów na podstawie badania przeprowadzonego przez Fundację Edukacyjną Perspektywy – 5%
• Ocena korzyści z uzyskanego dyplomu – ocena przez jego absolwentów na podstawie badania przeprowadzonego przez Fundację Edukacyjną Perspektywy – 5 %.

2) Jakość studentów 15%

• Wymagane doświadczenie zawodowe – ocena wymagań dotyczących doświadczenia zawodowego stawianych kandydatom w procesie rekrutacji. Im wyższe wymagania, tym program otrzymuje wyższą ocenę – 3,5%
• Osoby na stanowiskach kierowniczych – udział studentów pracujących na stanowiskach kierowniczych (minimum średniego szczebla) w stosunku do ogółu studentów – 3,5%
• Studenci cudzoziemcy – udział studentów cudzoziemców w stosunku do ogółu studentów – 3%
• Selekcja – ocena takich wymagań rekrutacyjnych, jak egzamin GMAT, egzamin merytoryczny, egzamin językowy, rozmowa kwalifikacyjna. Im więcej szczebli rekrutacji musi przejść kandydat, tym program otrzymuje wyższą ocenę – 3%
• Wielokulturowość – liczba krajów, z których pochodzą studenci cudzoziemcy – 2%.

3) Jakość kadry 16%

• Wykładowcy-praktycy – udział wykładowców-praktyków z doświadczeniem biznesowym w stosunku do ogólnej liczby kadry dydaktycznej – 5%
• Wykładowcy zagraniczni – udział wykładowców zagranicznych w stosunku do ogólnej liczby kadry dydaktycznej – 4%
• Doświadczenie dyrektora programu – ocena doświadczenia dydaktycznego i zawodowego dyrektora programu oraz posiadany przez niego stopień lub tytuł naukowy – 3%
• Nasycenie kadry akademickiej osobami o najwyższych kwalifikacjach – zdefiniowane jako liczba wysokowykwalifikowanej kadry akademickiej programu (ze stopniem dr hab. lub tytułem prof.) w odniesieniu do ogólnej liczby nauczycieli akademickich polskich i zagranicznych – 2%
• Dostępność kadry wykładowców dla studentów – liczba wykładowców przypadająca na jednego studenta – 2%.

4) Merytoryczne cechy programu 24%

• Curriculum (trzon programu MBA) – w ankiecie skierowanej do organizatorów studiów podany został zestaw kursów podstawowych dla programu MBA. Za każdy taki kurs (o ile przeznaczono na niego minimum 4% czasu trwania programu) przyznawany będzie 1 punkt – 10%
• Zajęcia w językach obcych – liczba godzin zajęć prowadzonych w języku obcym w stosunku do ogólnej liczby godzin zajęć – 3%
• Wymagania do zaliczenia studiów – ocena wkładu pracy, zarówno ze strony studenta, jak i organizatora, w zaliczenie zajęć oraz przygotowanie i obronę pracy dyplomowej – 5%
• Wpływ otoczenia biznesowego na kształt programu – udział przedstawicieli otoczenia biznesowego oraz partnera zagranicznego w radzie programu – 2%
• Łączna liczba godzin zajęć – łączna liczba godzin zajęć w trakcie trwania programu – 3%
• Wyjazdy zagraniczne w trakcie studiów – ocena, ilu studentów w ostatniej edycji programu wyjechało na zajęcia na uczelnie lub do firmy za granicę – 0,5%
• Obowiązkowe zajęcia na uczelni zagranicznej – liczba godzin zajęć odbywających się obowiązkowo na uczelni zagranicznej w stosunku do ogólnej liczby godzin zajęć – 0,5%.

5) Wsparcie procesu kształcenia 8%

• Platforma internetowa wspomagająca nauczanie – ocena posiadanej przez organizatora platformy internetowej wspomagającej nauczanie oraz jej funkcjonalności – 8%.

6) Ranga i prestiż programu 22%

• Akredytacje i certyfikaty – ocena przyznawana w zależności od liczby i rangi posiadanych akredytacji i certyfikatów krajowych i zagranicznych – 12%
• Prestiż programu – ocena prestiżu na podstawie miejsca organizatora programu (uczelni) w Rankingu Szkół Wyższych Perspektywy oraz pozycji organizatora programu w branżowych rankingach światowych – 6%
• Rodzaj dyplomu – ocena rangi otrzymywanego dyplomu ukończenia programu w zależności od: otrzymywania dyplomu zagranicznego partnera, wspólnego dyplomu organizatora programu i zagranicznego partnera lub jedynie dyplomu polskiego organizatora.

Certyfikacja programów MBA jest niezbędnym elementem tych programów. Standardy studiów MBA (Master of Business Administration) tworzą oraz kontrolują różne podmioty - organizacje, instytucje, organy rządowe. W każdym kraju jest inaczej, np. we Wielkiej Brytanii MBA traktowany jest jako tytuł magisterski i podlega takim samym przepisom oraz standardom jakości.

Standardy studiów MBA wyznaczają także organizacje akredytacyjne, są to:

• Association of MBAs (AMBA)
• European Foundation for Management Development (EFMD), która wprowadziła European Quality Improvement System (EQUIS)
• AACSB International - Association to Advance Collegiate Schools of Business

W Polsce programy studiów MBA, nie są regulowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, organ odpowiedzialny za jakość kształcenia w szkolnictwie wyższym, mimo że studia podyplomowe, w ramach których najczęściej oferowane są programy MBA podlegają regulacjom ministerialnym. Często stosowanym sposobem utrzymania wysokich standardów jakości kształcenia jest współpraca z uczelnią zagraniczną, szczególnie amerykańską lub angielską, gdzie te standardy są wypracowane, często wiąże się to także z możliwością otrzymania podwójnego dyplomu lub dwóch dyplomów.

Najwyższym „certyfikatem jakościowym” w kształceniu MBA jest posiadanie tzw. potrójnej korony akredytacyjnej (tripple-crown accreditation), czyli trzech akredytacji: AMBA, EQUIS i AACSB. Na świecie takich uczelni jest koło 100.