Wyższa Szkoła Humanitas wraz z Fundacją in Corpore zachęcają do kształcenia na kierunku Integracja Sensoryczna.
Program studiów został skonstruowany z myślą o osobach, które chcą zdobyć wiedzę z zakresu problematyki funkcjonowania oraz możliwości wspomagania rozwoju dzieci i młodzieży z różnorodnym spektrum zaburzeń o podłożu sensorycznym i motorycznym.
Absolwent kierunku posiądzie interdyscyplinarną wiedzę dotyczącą zagadnień współczesnej edukacji i rehabilitacji osób z zaburzonym rozwojem sensomotorycznym, zdobędzie także kompetencje w zakresie diagnozowania i zapozna się z zasadami postępowania terapeutycznego.
Program studiów podyplomowych został opracowany w taki sposób, aby rzetelnie przygotować przyszłych absolwentów kierunku do pracy terapeutycznej polegającej na diagnozowaniu jak również terapii dzieci z zaburzeniami o podłożu sensomotorycznym.
Kształcenie prowadzone jest przez nauczycieli akademickich i inne osoby posiadające kompetencje zawodowe lub naukowe oraz doświadczenie w zakresie właściwym dla prowadzonych zajęć. Kadra dydaktyczna to w głównej mierze praktycy z wieloletnim doświadczeniem zawodowym. Jedną z osób zaangażowanych w kształcenie jest mgr Ewa Bartelmus, która odpowiedziała na pytania związane z terapią SI.
To podświadomy proces zachodzący w mózgu. Porządkuje informacje pobrane przez zmysły, nadaje znaczenie temu, co jest doświadczane, poprzez selekcję informacji i wybór tego, na czym mamy się skupić. Pozwala nam celowo działać i celowo reagować na sytuacje, które doświadczamy. Tworzy fundamenty rozwoju wyższych funkcji układu nerwowego. Jest również bazą edukacji i zachowań społecznych.
Integracja sensoryczna objawia się w ruchu, mowie, nauce, zabawie. Jest interakcją dziecka z otaczającym go światem. Jeśli ten przepływ informacji jest utrudniony lub zniekształcony, to pierwsze objawy zaburzeń będą dotyczyły wyżej wspomnianych obszarów funkcjonowania dziecka. Manifestują się one w postaci; nadwrażliwości lub podwrażliwości sensorycznej. Zakres zaburzeń dotyczy: czucia powierzchownego (eksterocepcja), czucia głębokiego (propriocepcja), równowagi, wzroku, słuchu, smaku, węchu.
Jest to nadmierna, wzmożona reakcja na bodźce sensoryczne. Już niewielkie pobudzenie receptorów wywołuje reakcje organizmu dziecka. Dziecko nadwrażliwe szybciej i intensywniej odbiera takie wrażenia jak ból, dotyk, dźwięk, obraz, zapach. Często w następstwie tego doświadcza dużego dyskomfortu fizycznego i emocjonalnego. Dziecko ewidentnie unika bodźców, które te wrażenia wywołują. Obserwator staje się świadkiem świadomego i podświadomego procesu unikania.
Jest przeciwieństwem nadwrażliwości sensorycznej. Aby mogła zaistnieć reakcja w organizmie dziecka, potrzebuje on dostarczyć wielu i często silnych, powtarzalnych bodźców. W następstwie tak reagującego układu nerwowego reakcje docierające z poszczególnych zmysłów są osłabione lub opóźnione.
Głównym mechanizmem biologicznym na którym bazuje teoria i terapia integracji sensorycznej jest neuroplastyczność mózgu. Jest to zdolność do tworzenia nowych połączeń, zmienności, samonaprawy oraz uczenia się. Dzięki neuroplastyczności przy odpowiedniej stymulacji układu nerwowego jesteśmy w stanie wypracować nowe, adekwatne do sytuacji, reakcje adaptacyjne czyli nauczyć mózg właściwego zarządzania bodźcami, które docierają do naszego organizmu i właściwej reakcji na te bodźce.
Kiedy rodzic lub opiekun dydaktyczny dziecka zauważy cechy nieharmonijnego rozwoju oraz będzie obserwował niepokojące zachowania, które utrudniają mu funkcjonowanie w grupie (rodzina, placówka edukacyjna).
Zarówno postepowanie diagnostyczne, jak również terapeutyczne może być wprowadzone od najmłodszego wieku dziecka (niemowlęctwa), jeżeli tylko na tym etapie obserwujemy rozregulowanie dziecka. Im wcześniej dziecko trafi na diagnozę i zostanie objęte postępowaniem profilaktycznym lub terapeutycznym, tym większa skuteczność wdrażanych procedur wspomagających prawidłowy rozwój dziecka.
Takie dziecko najczęściej rozwija się w sposób nieharmonijny. Niektóre części jego układu nerwowego funkcjonują w sposób nieprawidłowy, podczas gdy inne działają prawidłowo. Z tego też powodu, dziecko będzie pod pewnymi względami rozwijało się odpowiednio do wieku, a pod innymi będzie wykazywało deficyty rozwojowe. Typowymi oznakami i objawami zaburzeń SI są wówczas: nadreaktywność lub rozkojarzenie, problematyczne zachowania, opóźnienia w rozwoju mowy i języka, nieprawidłowy tonus mięśniowy i problemy z koordynacją, problemy z nauką.
Długość i rozległość terapii zależy od dysfunkcji Centralnego Układu Nerwowego i podległych jemu układów sensorycznych. W niektórych przypadkach już kilka wizyt wystarczy do wyregulowania procesów sensorycznych u dziecka, w innych przypadkach dziecko, a później dorosły nadal zmaga się z rozregulowaniem sensorycznym, w skutek czego wymaga systematycznej pracy terapeutycznej.
W pierwszej kolejności rodzice lub placówka edukacyjna, która podejrzewa u dziecka zaburzenia w zakresie integracji sensorycznej kieruje dziecko na szczegółową diagnozę SI. Dopiero po przeprowadzonej szczegółowej diagnozie zostaje zaproponowany plan profilaktyczny i terapeutyczny obejmujący opiekę nad dzieckiem w domu, placówce SI oraz placówce edukacyjnej, do której uczęszcza dziecko.
Ewa Bartelmus
Absolwentka fizjoterapii na Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie. Ukończyła również studia podyplomowe z zakresu pedagogiki i dietetyki. Doktorantka Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach. Wykładowca akademicki - AWF Katowice, Wyższa Szkoła Edukacji w Sporcie Warszawa - Centrum SI, NPDN Fundacji In Corpore w Katowicach. Dyplomowany terapeuta z zakresu terapii neurorozwojowych. Certyfikowany terapeuta integracji Sensorycznej. Autorka licznych publikacji naukowych (artykułów, monografii i książek) z zakresu położnictwa i pediatrii. Współtworzy program studiów podyplomowych na kierunku Integracja sensoryczna w Wyższej Szkole Humanitas.
